PSE-EE PSOE Socialistas Vascos

Eusko Jaurlaritzaren Lan eta Justizia sailburuak, María Jesús San José sozialistak, beste behin ere eskatu du kartzelen transferentzia, indarreko legeriaren barruan "euskal eredua" eraikitzearen alde agertu da; presoen birgizarteratzea bultzatzeko eta "espetxetik kanpoko birgizarteratzeko araubide irekia” barne hartzeko, “mendekurik gabeko errealitatearekin” bat datorrena. Gainera, uste du Euskadik “nahikoa esperientzia” duela “Estatukoaren ezberdina” den espetxe-kudeaketako eredua izateko.

Cadena SER irratiak Bilboko Justizia Jauregian antolatutako 'Krimena eta zigorra: zehapenaren leheneratze-funtzioa’ jardunaldian egindako hitzaldian zehar, San Josék esan du erronka dela espetxeak kudeatzeko eskumena Euskal Autonomia Erkidegoari transferitzea.

 Bere aburuz, transferentzia horrek “balio handia du”, aurrerapena dakarkiolako autonomiaren garapenari. Izan ere, “autogobernua handiagoa” lortuko litzateke, eta, gainera, aukera emango luke espetxeak kudeatzeko ereduak “bat egiteko Euskadin duela hainbat urtetatik aplikatzen ari diren esperientziarekin eta irizpideekin”.

 Horren harira, baieztatu du haren Saila “bikain prestatuta” dagoela eskumen hori bere gain hartzeko, eta, esan duenez, konbentzituta dago era horretan “balio erantsi handia” ekarriko dela.

 Espetxeen transferentzia Katalunian “egin baino ez dela” gogora ekarri eta gero, Euskal Autonomia Erkidegoa “aspaldi dela aitzindaria” esan du, bai eta dagozkion eskumenei “hobekuntza nabariak” txertatu dizkiola ere.

 Sailburuak gogorarazi du Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa “sintonia bikainean egon dela, eta irmoki babestu du presoak birgizarteratzearekin erabateko konpromisoa duen hirugarren sektore indartsua”.

PRESOAK BIRGIZARTERATZEA

Ildo horretan, nabarmendu du “bereziki aberatsa eta gaitua den” erkidego-baliabideen sare bat dagoela programak, tratamenduak eta zerbitzuak emateko, zehatutako presoek birgizarteratzeko prozesuei ekiteko eta “delitu-jarreraren kausak gainditzeko” behar direnak.

"Horren bidez, erantzuna ematen zaio arau-haustearen jarrerari, zigor-legea errespetatuta, pertsona hori bizi behar den erkidegotik. Hala, eraginkortasun handiagoa emango zaio legearen betekizunari eta aukera emango da arazo horrekiko erkidegoaren erantzunkidetasunari, arau-hauslearen eta gizartearen onurarako”, ziurtatu du.

María Jesús San Joséren ustez, "lankidetza horren bitartez, lortu egin da euskal herritarrek kontzientziatuta egotea epaiketa judizial negatiboak izan dituzten pertsonak eragile sozial bihurtzeak gizarteari dakarkion onuraz".

Testuinguru horretan, azpimarratu du “1987tik Atxilotuarentzako Laguntza eta Orientazio Zerbitzu bat dagoela, eta 1990tik, Oraingo Zehapenak Kudeatzeko Euskal Zerbitzuaren (2011) aitzindaria izan zen Birgizarteratzeko Laguntza Zerbitzua zegoela, lan handia egin duena”, zentzu horretan.

Gainera, adierazi duenez, lan hori “sendotu eta finkatu” zen Patxi Lópezen lehendakaritzan zehar Idoia Mendia garai hartako sailburuak Barne-arazoetako Ministerioarekin batera sinatutako bi hitzarmenen bidez. Horiek indarrean dira 2011tik, eta espetxearen ordezko neurriak “bultzatzen” dituzte Zehapenak Kudeatzeko Euskal Zerbitzuaren bitartez. Horrez gain, zehatuak gizartean eta lan-munduan txertatzeko proiektuetara gehitzea “errazten” dute.

Era horretan, azaldu duenez, lortu zen Euskadi izatea espetxearen ordezko neurri guztiak kudeatzen dituen autonomia-erkidego bakarra; bai eta arazo psikiatrikoak dituzten pertsona zehatuek zigorra espetxeetan ez betetzea ere, baizik eta psikiatriko zibiletan eta Aita Meni zentroan.

OSASUN ETA HEZKUNTZA

Justiziaren titularrak adierazi du, halaber, PSE-EEren gobernuarekin transferitu zirela espetxeetako osasun- eta hezkuntza-eskumenak, eta, hortaz, “zehatuen osasun- eta hezkuntza-arreta hobetu zela”.

"Epaitegiekin lankidetzan ari gara ordezko zehapen guztiak egikaritzeko, gizarteratzea osatzen duten diziplina anitzeko taldeen laguntzarekin", azpimarratu du.

Bestalde, nabarmendu du haren Sailean Gazte Justiziako Zerbitzu bat dagoela, “gizarteratzeko neurriren bat aplikatzen zaien adingabeekin lotutako jarduera bereizgarri bat”.

"Esperientzia horiei guztiei esker, nahikoa gaitasuna izaten ari gara hori Estatuko espetxeen ezberdin egiten duen espetxeak kudeatzeko eredu batera eramateko. Horrez gain, proposatu ditugun helburuekin bat egiten duten adituen ezinbesteko laguntza izaten ari gara”, adierazi du.

EUSKAL EREDUA

San Josék baieztatu du "euskal eredu bat” sortuko dela, "indarreko legeriaren araberakoa". Horren harira, nabarmendu du gaur egungo Espetxeen Lege Organiko Orokorrak aukera ematen duela Mendeko Unitate Irekiak garatzeko, Euskadirentzat “funtsezko erreferentea” dena.

"Gizarte seguruago bat lortu nahi dugu, eta, horretarako, gure esku dauden baliabide guztiak emango ditugu, gure erkidegoan delinkuentzia-tasak murrizteko", adierazi du.

Horretarako, uste du “beharrezkoa dela Justiziak zigortu dituen pertsonak berriz txertatzea gizartean eta lan-munduan, berriro ere ez ditzaten deliturik egin eta zehatutako pertsonek egindako kaltea bere gain har dezaten, biktimen ordainerako”.

"Abiapuntua da zeregin horretarako ematen den diru guztia gizarte-inbertsioa dela, aukera emango diguna gizarte bidezkoagoa, seguruagoa eta inklusiboagoa eraikitzeko", gehitu du.

Horrela, “eredu bat osatu” nahi da Euskadin, erreferentzia gisa izango duena zentzu horretan aurreratuen dauden herrialdeetako eredua, hain zuzen ere, araubide itxiaren eta irekiaren arteko lotura aldatzea, azken horren mesederako”.

"Eskandinaviako herrialdeetan duela urteak aplikatu duten horretan oinarrituko gara: espetxetik kanpo birgizarteratzeko araubide irekia, mendekuz gabeko errealitatearekin bat egiten duena", esan du amaitzeko.