PSE-EE PSOE Socialistas Vascos

PSE-EEren idazkari nagusiak, Idoia Mendiak, ziurtatu duenez, “nazionalismoaren pizkundea” da Europak duen “benetako arazoa” EBren etorkizuna bermatzeko, eta Europako arazoen konponbidea ez da etorriko “subiranotasuna partekatu beharrean bildu nahi duten konponbide indibidualetatik eta partzialetatik ere ez”.

Mendiak balorazio horiek egin ditu “Europako konponbide” konferentziaren aurkezpenean. Konferentzia Bilbon antolatu du Ramón Rubial Fundazioak eta PSE-EEk, Europaren etorkizuna lantzeko. Buruzagiak baieztatu duenez, etorkizun horrek denon batasuna behar du, “mugak desegiteko eta erabakiak elkarrekin hartzeko, nazioez gain, bai eta erantzukizunak eskuordetzeko eta partekatzeko ere”.

Buruzagi sozialistak EAJ kritikatu du, esan duenez, gai deigarriei arreta emateagatik, adibidez, herri, nazio eta eskualde konstituzionalei, hala nola Espainiako autonomia-erkidegoei edo Alemaniako estatu federalei, ahotsa emateko Europako zuzentaraua eskatzeagatik.

"Europar Batasuna 28 kiderekin osatzea zaila bada, askoz maila gehiago izango zituzkeen Europa osatzea ia ezinezkoa izango litzateke", EAJren eskaerari buruz, EBak lege-sistema itundua eta bermeduna osatzekoari buruz, beren autodeterminaziorako erreferendumak antolatu ahal dituzten erkidego politikoek bermea izateko ustezko sezesio-prozesuaren ondoriozko estatuak Batasunaren barruan mantentzeko".

Mendiak adierazi du Europa mehatxatzen ari diren nazionalismoak tokiko nazionalismoen berdinak direla, eta beren diskurtsoarekin xenofobia eta beldurra sortzen ari direla herritarren artean.

Hizlari bien, Ramón Jauregui eurodiputatu sozialistaren eta Eneko Landaburu EBaren Kanpo-Harremanetako zuzendari nagusi ohiaren aurretik eginiko aurkezpenean, PSEren idazkari nagusiak kontinentean gertatzen ari den migrazio-krisia aipatu du, eta, esan duenez, “zulo handi bat ireki dute” eta hura konpontzeko “erantzun politiko bateratu, erkide eta partekatua” eman behar da.

RAMÓN JÁUREGUI

Ramón Jauregui eurodiputatu sozialistak, bestalde, nabarmendu du ultraeskuinak edo alderdi populistek babesten dituzten Europaren aldeko politikak, esaterako, migrazioari mugak ixtea, eurotik irtetea eta merkataritza-protekzionismoa, “gezurra” izateaz gain, “suizidak” direla Europar Batasunaren barruan.

Euskal Sozialisten jarraitzaileen eta buruzagien aurrean egindako hitzaldian, gipuzkoar politikariak adierazi duenez, Europar Batasunari mehatxu egiten dioten arrisku nagusiak direla nazionalismoaren igoera, migrazioa ukatzea, barne-zuloak eta eredu soziolaboralaren debaluazioa.

Eurodiputatuak adierazi du EBak ekaitza perfektu bat atzean utzi duela azken 10 urteetan, eta horrek bost faktorek eragindako polikrisi bat ekarri duela. Besteak beste, krisi finantzarioa, non Europako azpiegitura gobernatzeko ez-nahikoa zela ikusi zen; eta migrazio-krisia, non Europak ez dituen fluxuak antolatu eta arriskua duen inplosiorako, zenbait gobernuren, adibidez, Italiakoaren eta Austriakoaren aurkako jarrerengatik.

Era berean, hirugarren alderditzat jo du terrorismoa eta gatazka politikoa, Errusiako gobernuaren kanpo-politikek sortu dutena Ukrainiako gatazkan edo Krimean, Baltikoan eta Europar Batasunaren aurkako jarrerarekin.

Krisiaren azken bi puntuak azken bi urteetan sortu dira: Ingalaterrako Brexita eta Donald Trump Amerikako Estatu Batuetako presidente bihurtzea. Erresuma Batua EBetik ateratzeko erreferendumari dagokionez, Jaureguik aipatu du “lehen denok sartu nahi zutela EBean, eta, orain, antzaz, atera”. Ondorioz, beldur-klima sortu da Europako erakundeen artean, “nahi hori kutsatuko delakoan” eta beste herrialde batzuk gauza bera egingo dutelakoan, adibidez, Danimarkak, Holandak edo Austriak.

Puntu horretan, eurodiputatu sozialistak adierazi du “mundua gero eta itsusiagoa dela” Trump iritsi zenetik; izan ere, lehen aldiz “EBaren aurka dagoen presidente bat dago” eta “presidente denetik dena hautsi egin du”. 

Jaureguik adierazi du arazo horiek guztiek alderdi positiboak ere badituztela. Euroaren krisia gainditutzat jo du Greziaren irteera-arriskuaren ostean, eta, halaber, adierazi du gaur egun “EBaren 28 herrialdeak hazten eta enplegua sortzen ari direla, denak kalitatezkoak ez badira ere”, eta horrek Batasunari arnasa eman diola.

Halaber, nabarmendu duenez, Brexita gertatu zenetik bi urte igarota, “ herrialde batek ere ez” du erabaki Erresuma Batuaren bidea jarraitzea, “Batasunetik kanpo hotz handia dagoelako eta arriskua hartuko luketelako arazo ekonomikoei, soziologikoei eta lurraldekoei bakarrik aurre egiteko.

Azkenik, Macronek Frantzian irabazteak ultraeskuina geldiarazi izanagatik pozik agertu da. “Ez da gure eredu politikoa, baina europeista da erabat, eta hark garaitu izanak Europaren balioa goraipatu du”.

ENEKO LANDABURU

Bestalde, Eneko Landaburuk ohartarazi du Europar Batasunak, 60 urteren buruan, “inoiz ez duela bizi gaur egungoa bezalako atzerapen demokratikoko arrisku bat”. EBaren Kanpo-Harremanetako zuzendari nagusi ohiak aitortu duenez, Europako eredua ezin da ulertu duela hamarkada bat ulertzen zen moduan, Batasunak herritarren arazoak konpontzeko zekarren balio erantsia zalantzan jarri delako.

Konponbideak emateko gaitasunik eza horri, Landaburuk populismoaren sorrera gehitu dio, zeinaren igoerarekin “kolokan jarri den balio demokratikoen eta progresisten jarraitasuna”, eta Europa borroka ideologiko batean sartu eta kolokan jarri duen.

Horregatik, bere aburuz, premiazkoa da “diskurtso hori eta bere promesak gezurrezkoak direla salatzea, beren konponbideen eta promes egin eta betetzen ez dutenaren ondorioak adieraziz”.

 Landaburuk aitortu duenez, Europak “krisi existentziala bizi du, eta gatazka politikoen tokian, zalantzan jartzen ari dira Europaren sorrerarako oinarriak”. Halaber, esan du “ez dela sinesgarritasunik egongo” sinatutako konpromisoak betetzen ez diren bitartean, esaterako, migratzaileen harrerari dagokionez.

Baieztatu duenez, erantzuna “Europa gehiago edo gaitza” izan behar da, “Europarik gabe ez baitago konponbiderik”. Landaburuk, ondoren, esan du “Euskadik ez duela Europaren hain behar handia izan inoiz”, “Europa batuak bakarrik konpondu ahal dituelako bere arazoak”.

Hitzaldian ohartarazi duenez, “gero eta jende gutxiagok sinesten du Europako proiektuarengan, desberdintasunak edo langabezia-tasa handitu direlako”. “Inboluzio antidemokratikoaren arriskua dago, bai eta erregimen autoritario eta neofaxistek indarra hartzekoa ere, eta, ondorioz, iraganean geratu ziren uneak biziko ditugu agian”, esan du.

Azkenik, gaur egun Europa osatzen duen eredua aldatu behar dela aldarrikatu du, “kontuz eta erantzukizunez” funtziona dezan, eta gehitu du “lehentasunetan ardaztutako eredua behar dela”, ahaztu gabe “gure ardura dela gaur egungo egoeraren larritasuna aditzera ematea”.