partekatu
PSE-EEk babesten du eskubideak urratu zaizkien biktima guztien ordaina, baina ez dago ados torturari eta tratu txarrei buruzko txostenarekin
Euskadiko Alderdi Sozialistak (PSE-EE), alderdi zein Eusko Jaurlaritzako parte gisa, ez ditu planteatutako proposamenak babestuko; izan ere, jasotako salaketen inguruan, azalpen bidezko metodologia baino ez baitu bere egiten, eta ateratako ondorioak ez dira norabide beharrezkoan bideratu biktimei benetan ordainak emateko
Euskal Sozialistok konpromisoa hartu dugu giza eskubideak urratu zaizkien biktima guztiak aitortzeko eta ordainak emateko, zehaztasunez jokatuz eta itxaropen faltsurik egin gabe, egiaztatu baita bide hori eraginkorra dela memoriaren alorrean aurrera egiteko. Horre harira, Giza Eskubideetako idazkariak argitara eman du torturari eta tratu txarrei buruzko txosten bat, aurreko legealdian jatorri duena. Sozialistok ez dugu horretan parte hartu, eta ez gaude haren mamiarekin ados, ez eta formarekin ere.
Euskadiko Alderdi Sozialistak (PSE-EE), alderdi zein Eusko Jaurlaritzako parte gisa, ez ditu planteatutako proposamenak babestuko; izan ere, jasotako salaketen inguruan, azalpen bidezko metodologia baino ez baitu bere egiten, eta ateratako ondorioak ez dira norabide beharrezkoan bideratu biktimei benetan ordainak emateko. Bestalde, konfiantza dugu giza eskubideak urratu zaizkien biktimen aitorpenerako eta ordainerako 12/16 Legea beteko dela, 1978tik 1999ra bitarteko motibazio-indarkeriaren testuinguruan.
Gure ustez, akats bat da ETAk mende erdian zehar sortutako terrorea 840 erailketan eta 3.400 pertsona torturatutan laburbiltzea, inoiz egon ez den gatazka baten teoria elikatzen baitu sinplifikazio horrek, eta, gainera, polizia- eta epaile-funtzionario gehienek zuzenbidezko estatua babesteko egindako lan handia alde batera uzten duelako, tortura orokortuaren ideia faltsua sendotzen du eta.
Euskal Sozialistok ez dugu bat egiten erakundeen jardunean zenbait iritzi aintzat hartzearekin, hain zuzen, horretarako erantzukizuna ez dutenen iritziak. Gogora ekarri behar dugu, zorroztasunari eta botereen berariazko banaketari esker, frankismoaren garaian polizien abusuak jasan zituzten 187 biktimek espero zuten aitorpena lortu dutela. Halaber, zorroztasun eta botere-banaketa horiek aintzat hartu ziren 2016ko Legea egiteko. Guk espero dugu osorik garatu ahal izatea lege hori.
PSE-EE atsekabetuta dago, txostenak Lege hori aitortzen badu ere, abusu mota guztiak konpontzeko testuingurua hori dela aipatzen ez baitu. Abusu horiek barne hartzen ditu ustezko torturak. Bestalde, ez gaude ados prebentziorako euskal legearen alde egiten duela, Gorte Nagusiek onartu beharko bailukete hori. Giza Eskubideetako idazkariak horren berri eman beharko lieke haren egileei, gogoeta zehatzagoak egite aldera.
Horri gehitu beharko litzaioke edozein neurri zuzentzailek biktimei bakarrik eman behar diela arreta, ez berriz, erasotzaileari, justiziaren osagarritzat ez interpretatzeko, “beste interpretaziorik egin ezin ahal izateko”; indarrean den euskal legean berariaz islatuta dagoenez.
Euskal Sozialistok ETAk edo haren aitzakiaz edo beste edozein banda terroristak eragindako giza eskubideen urraketa guztiak salatzen ditugu. ETAren biktimek transmititu diguten ikuspegi hori ere partekatzen dugu: beren mina eta eskakizunak ezin dira ezkutatu, agintaritzek zuzenbidezko estatua itzalik eta susmorik gabe indartzeari uko egiteagatik.
Demokraziaren uste osoz, memoriaren inguruko lan guztietan parte hartu dugu, uste baitugu inork ez lukeela hil, bahitu, torturatu eta mehatxatu beharko. Ez zen terroristarik eta torturatzailerik hil beharko. ETAren, GALen edo beste torturaren justifikaziorik ukatzen dugu. Poliziaren gehiegikeriak zirela medio, hil zirenak edo zauritu zituztenak ez daitezela geratu aitorpenik eta ordainik gabe. Eta zuzenbidezko estatuak ETAk amore ematea lortu bazuen, zuzenbidezko estatua indartu egiten da hura gailendu nahi izan zutenen aurrean, zigorgabetasunerako aukerarik gabe. Zentzu horretan, uste dugu beharrezkoa dela erantzukizun guztiak egoztea tortura bezain delitu larria egiteagatik.
PSE-EEn nahi dugu terrorismoak lantzeke utzi dituen gaiei heltzeko Eusko Jaurlaritzaren Memoriaren eta Elkarbizitzaren Ponentziak lan egitea. Horregatik, txostenaren zenbait gai gehituko ditugu beste gogoeta irekietan, hala nola argitu gabeko 300 erailketak, jazarpenaren milaka biktimen ordainak, mehatxu hori jasan zuten adingabeen kaltea, aztarnarik gabeko erailketen bilaketa, edo zigortuek, zigorra betetzeaz gain, sortutako kaltea aitortzea eta inoiz egin behar izan ez zutela aitortzea. Ponentzian lan egiten jarraituko dugu, terrorismoari zilegitasun osoa kenduta, elkarbizitza eraikitzeko oinarriak finkatzeko helburuarekin.
